De ADL ditjes en datjes zorgquiz
Marleen Haasjes-Meijering werkt bij Medicalhunt als verpleegkundige. Via diverse columns voor Medicalhunt deelt zij mooie, grappige, maar ook moeilijkere ervaringen in de zorg. Lees nu haar column ‘De ADL ditjes en datjes zorgquiz’.
“Werken middels detachering geeft vaak veel verheldering en ergens loopt er een rode draad tussen ons werk door. Wanneer ik een nieuwe opdracht heb in de ouderenzorg, en ik op een nieuwe locatie ga beginnen, ben ik altijd blij dat de zorgplannen op orde zijn. Er liggen bepaalde routes klaar waardoor er een soort van zelfstandig werken wordt toegepast. Maar wat iedere keer opnieuw gebeurt, is het ondervinden van de ditjes en datjes per bewoner. Het is onmogelijk om alles in het zorgplan vast te leggen, laat staan dat je het allemaal binnen een week onthoudt. In mijn hoofd noem ik het altijd de ‘ditjes en datjes show’, de ‘die en dat show’ of nog beter: het ‘dat ene truitje vraagstuk’.
‘Nee, die andere!’
Vanuit meerdere bewoners en meerdere locaties heb ik verschillende voorbeelden verzameld. Je komt bijvoorbeeld binnen in het appartement van de bewoner om zorg te verlenen. Meneer of mevrouw is al wakker en stelt de eerste vraag van de quiz: “Zuster, kun je dat lichtje ook aandoen?” We gaan op zoek naar de lichtknop. Ja, gevonden! Ik doe het licht aan. Ik hoor al gauw: “Nee, niet dat licht. Die andere! Je komt hier zeker niet vaker?” Ik stel voor: “Laten we elkaar een beetje helpen, dan komen we er wel. Ik weet dat ik u moet wassen en uw medicijnen moet aangeven.”
De interesse is gewekt en ik krijg de vraag: “U komt hier niet vandaan? Waar komt u vandaan?” De kennismaking komt tot stand en de eerste glimlach van de bewoner is dan vaak te zien. Hopelijk is er ergens aansluiting en heb je als nieuwe, tijdelijke medewerker overeenkomsten, want dan zit je gebakken.
De eerste 10 minuten
De zorg wordt voortgezet en we komen bij de tweede ronde: het wassen. Bij de ouderen liggen vaak twee setjes, bestaande uit een washandje en een handdoek. Het ene setje is voor boven en het andere setje voor onderen, deze is de dag ervoor voor de bovenkant gebruikt. Maar welke is nu waarvoor? Op goed geluk pak je de juiste en hoe langer je erover nadenkt hoe lastiger het kiezen is. Vooral dan pak je altijd de verkeerde! Terwijl ik denk: hoezo kan dat niet in één keer, met één washandje en één handdoek? Of twee keer hetzelfde setje gebruiken? Dat schijnt iets van vroeger te zijn.
"Dit zijn de eerste tien minuten van de ADL ditjes en datjes zorgquiz!"
Wassen gaat per centimeter en vooral de rug moet worden meegenomen, want dat is zo lekker. Het water mag wel lauw zijn. Ja deze is cruciaal, want je weet toch wel wat lauw water is? Voordat je het weet hoor je: “Ach kind, wat heb je het water toch heet?” Wel of geen zeep en de hoeveelheid zeep is ook cruciaal. Ik denk dat er nu veel zijn die deze zin lezen en ook moeten lachen, want het kan je maken of breken!
Na het wassen komt het afdrogen. Ik bouw het tegenwoordig helemaal dicht en zeg vaak: “U geeft het aan als ik wat heb overgeslagen?” Want voor je het weet denk je dat je klaar bent en kun je alles opnieuw nadrogen met die ene handdoek. Kortom, dit zijn de eerste 10 minuten van de ADL ditjes en datjes zorgquiz!
Geluksdag
De volgende ronde is het aankleden. Dan denk ik bij mijzelf, uiteraard met een glimlach: we zijn op de helft en we gaan ervoor. Vaak ligt er al kleding klaar, maar dan wil de bewoner toch een ander truitje of blousje aan. Je hoort vaak: “Kind, wil je even voor mij in de kast kijken of dat blauwe truitje er ook hangt? Want dan wil ik die eigenlijk aan.” Ik ga kijken en ja hoor, daar sta je voor de kledingkast met vier potentiële kandidaten van blauwe truitjes. Hopelijk pak je de juiste, maar negen van de tien keer hoor je van de quizmaster: ‘die andere!’ Het mooiste moment van de dag is als je in één keer hoort: ‘Ja, die bedoel ik!’ Dan wordt dit vast mijn geluksdag, op naar de steunkousen!
De finale
En dan nu de finale: de uitspraak over het verste gaatje van de bh. Tja, vanaf welke kant gezien? Als je deze in één keer goed hebt, kun je veel punten scoren. Daarna kan er eigenlijk niets meer misgaan. Behalve hoe hoog de broek opgetrokken moet worden. “Moet de broek zo hoog? Of moet hij zo laag?” Dat is ook vaak een terugkerend hoofdstuk bij de zorgvrager.
Als de bewoner in de rolstoel zit kan de dag beginnen. Medicijnen worden aangereikt en dan komt het afscheid van het moment. Om directe belletjes binnen vijf minuten te voorkomen vraag ik ter afsluiting of de bewoner nog iets van mij nodig heeft. Meestal krijg je de vraag wanneer je er weer bent. Om het grapje ‘Morgen kom ik weer meedoen met de quiz’ wordt hartelijk gelachen en zo sluiten we het zorgmoment goed af.
De dag is begonnen, op naar de volgende quizmaster. Ik ben benieuwd wat ik tegen ga komen. Dankbaarder werk kan ik me bijna niet voorstellen!”
Marleen Haasjes-Meijering heeft tot haar 32e in de horeca gewerkt. Na 10 jaar in de gehandicaptenzorg werd zij nieuwsgierig naar het werken met een andere doelgroep. Nu werkt Marleen als verpleegkundige bij Medicalhunt en vertelt zij over haar ervaringen in de zorg via diverse columns.
